Een ambitieuze regio?
Bijdrage van Gouddelver op maandag 11 september
2006
Gisteren - een zondag die zijn naam eer aandeed - bezochten
talloze mensen het Evoluon, nog steeds het meest futuristische en
qua vormgeving grandioze gebouw van Nederland. Er werd daarbinnen
ook een symposium gehouden en een mooi boek gepresenteerd: 'Evoluon,
40 jaar boegbeeld van een ambitieuze regio'.
Dat is een pretentieuze titel. De ambities in de regio zal ik niet
ontkennen, maar er is wel een probleem: ten aanzien van het Evoluon
brengen ze - tot nu toe - niets gezamenlijks tot stand. Diverse bedrijven
en instellingen willen misschien wel wat, maar er is voor een gezamenlijk
doel te weinig krachtenbundeling. Voor een groot deel wijt ik dat
aan het fenomeen 'terugtreding'. Vroeger was Philips in feite de grote
motor in onze regio en de regio, waaronder de gemeente Eindhoven,
profiteerde daarvan. Het Evoluon kwam ook tot stand door Philips alleen,
dat toen misschien sterkere schouders had dan nu. Maar langzamerhand
- na Frits zullen we maar zeggen - is Philips zich aan de regio en
zijn regionale stimuleringsideaal gaan onttrekken en louter aan zijn
economische belang gaan denken. Zo ontnam het o.a. het Evoluon zijn
vroeger zo glansrijke educatieve functie. En noch de gemeente Eindhoven,
noch het latere regionale samenwerkingsverband van gemeenten, het
SRE, nam die functie over. Onder andere omdat in diezelfde tijd ook
de overheid steeds meer terugtrad, die trouwens het Evoluon zelf niet
in handen had. Zo werd deze prachtige schotel een private ontvangsthal
en bleef er als middel voor beroemdheid alleen zijn uitwendige gedaante
over. Doodjammer.
En hoe is de situatie nu? De stad Eindhoven etaleert
zich op allerlei manieren - o.a. met pronkbordjes aan de gemeentegrenzen
- als Design Capital 2006. En de regio noemt en roemt zichzelf - ook
in het Engels natuurlijk, want wie omhoog wil moet vooral snel zijn
moerstaal afzweren - als de 'hersenhaven' van Nederland en - wie durft?
- van de wereld. Ambities genoeg dus.
En jazeker, er wordt ook gepresteerd. We hebben een goede technische
universiteit, er is hier een High Tech Campus die talenten uit alle
hoeken van de wereld aantrekt, er zijn - voor zover ik weet - verschillende
bedrijven die op informatietechnologisch terrein bij de mondiale voorlopers
horen en het ED publiceert wekelijks zelfs een koersindex (EIX) van
regionale bedrijven (Philips, ASML, DAF-Paccar, Nedschroef, Neways,
Simac en Gamma Holding) die het welzijn van onze nationale beurs mede
bepalen. Heel mooi natuurlijk.
Maar tussen deze grote en tamelijk grote vissen zwemt amechtig de
gemeente Eindhoven, die - door Den Haag jarenlang op een hongerdieet
gezet - moeite heeft om ze bij te houden. En boven het woelige water
zweeft als een vage starende vogel het SRE. Met andere woorden: de
overheid is wel aanwezig, maar voert het veld niet aan. In vele opzichten
hoeft dat overigens ook niet: de grote, merendeels commerciële
vissen bepalen hun eigen koers wel. Maar als het aankomt op cultuur
en gemeenschapsvoorzieningen - niet hun kerntaken - kijken zij toch
naar de gemeentelijke en regionale overheid. En die ... kijkt vragend
en hoopvol terug, want zelfs voor deze wezenlijke eigen taken zegt
zij onvoldoende middelen te hebben.
Het Evoluon en andere instellingen - als Museum Kempenland en de Krabbedans
- ondervinden daarvan de gevolgen. Kempenland en Krabbedans worden
gezamenlijk in één keurslijf geregen, voor revitalisering
van het Evoluon staat de stad met een bedelaarsnap bij Philips voor
de deur.
Volgens mij zal dat niet helpen. Er zal door de overheid
toch in het Evoluon geïnvesteerd moeten worden. Niet eenmalig,
maar - om de continuïteit te waarborgen - blijvend. En Philips
zal overgehaald moeten worden om, op zijn minst, medewerking te verlenen
aan herstel van de publieke functie van ons aller Paddestoel. In concreto
denk ik daarbij aan een financiële samenwerkingsconstructie,
een joint venture (gezamenlijk waagstuk) in de ware zin van het woord:
Philips maakt de gemeente Eindhoven en het SRE tot mede-eigenaren
van het Evoluon, elk voor ongeveer 25%. Tezamen besluit men, ook de
kosten te dragen voor herbestemming van het Evoluon als conferentie-
annex expositieruimte voor technologische vernieuwing. Net als vroeger
moet hier voor belangstellenden - deskundigen, studenten en scholieren
- op technisch gebied het nieuwste van het nieuwste worden getoond.
En dan niet meer alleen door Philips, maar door alle bedrijven en
instellingen (bijv. TUe, Fontys) die tot deze 'ambitieuze regio' gerekend
willen worden.
Zo kan het beginnen. Zo kan het Evoluon bewijzen niet alleen mooi
maar ook voor allen nuttig te zijn. Zo kan het 'teruggegeven' worden
aan het publiek en weer een algemeen bekende en bewonderde icoon worden
van datgene waar iedereen tegenwoordig de mond vol van heeft: innovatie.
Als dít lukt, komt op den duur wellicht zelfs onze landsregering
over de brug en gaat die, vanwege het onmiskenbare belang voor de
Nederlandse volksontwikkeling, ook een kwart van de kosten voor haar
rekening nemen.
Een utopisch plan? Mijns inziens niet voor een regio die ook gezamenlijke
ambities heeft.
Reactie op: Een ambitieuze
Regio
Bijdrage van Ton Jansen op donderdag
14 september 2006
Wij, de stichting "Vrienden van het Evoluon"
beijveren zich al jaren voor
1. Het behoud van het gebouw "Het Evoluon"
en
2. De organisatie en terugkeer van een permanente technische
expositie, ten behoeve van de noodzakelijke acquisitie van toekomstige
technische mensen voor het behoud van onze "High-Tech"-regio
op lange termijn. (Zie: http://www.dse.nl/~tonjansen/evoluon.htm)
Daarnaast genereert de stichting "Vrienden van
het Evoluon" bij regelmaat voorstellen en ideeen, praat mee op
politiek niveau en kijkt met arendsogen naar iedere al-of-niet serieuze
bemoeial die het Evoluon misbruikt om er zijn (of haar) problemen
mee op te lossen. Zonder onze interferentie was het Evoluon al een
Holland Casino geweest of een pretentieuze hoofdvestiging van Fontys
Hogescholen. Dat wij de eerste de beste niet zijn kunt u lezen op
http://www.fractal.org/Vrienden-van-het-Evoluon/Register.htm U ziet:
Er gebeurt meer dan u denkt. En geloof maar dat we volhouden. Evoluon
wordt weer een publiekstrekker waarop Eindhoven trots kan zijn, ook
zonder Philips. Geloof mij maar.
TJ
