Vrienden Evoluon Evoluon als icoon high-tech industrie |
Evoluon
terug als icoon van hightech-industrie Het gebeurt nog regelmatig dat een bus vol Jappanners
voor de deuren van het Evoluon stopt. Na luttele minuten druipen de
toeristen weer teleurgesteld af: de vliegende schotel van beton is al
sinds 1989 niet meer toegankelijk voor het publiek. Alle robotten, pratende
machines en andere technische snufjes zijn verdwenen. Het geesteskind
van Frits Philips is tegenwoordig een luxueus congres-en evenementencentrum.
'Doodzonde', vindt voorzitter Jules Ruis van de stichting
Vrienden van het Evoluon. 'Want het Evoluon is wereldberoemd en symbool
van technische vernieuwing. Het wordt hoog tijd dat het weer een uitstalling
van nieuwe producten wordt, icoon van de hightech-industrie in deze
regio.' 'Iedereen in Eindhoven en omstreken spreekt er eigenlijk
nog steeds schande van dat het dicht is', zegt Kees Stravers. Hij probeert
op een speciale website (www.evoluon.org) de herinnering aan de oude
wonderen der techniek levend te houden. Talloze schoolklassen bezochten vroeger het Evoluon. Wie
herinnert zich niet de Senster, die reusachtige robot bij de ingang
die reageerde op je stem en zich vervaarlijk naar de bezoeker boog of
terugdeinsde als je te hard schreeuwde? Het was het eerste computergestuurde
kunstwerk, gemaakt door de Pool Edward Ihnatowiz, met vier microfoons
als oren en twee camera's als ogen, dat reageerde als een levende reus.
In de kelder stond 'dat apparaat dat koffie zei'. Door
aan de knoppen te draaien, kon de bezoeker de klank vervormen. Dan weer
zei een vrouwenstem koffie, dan weer een mannenstem. Het woord koffie
werd snel of langzaam uitgesproken, boos of blij. 'Het mooie van het Evoluon was dat iedereen zelf aan de
knoppen kon draaien. Ik krijg regelmatig e-mails van mensen die zeggen
dat ze dankzij het Evoluon de technische weg zijn ingeslagen en systeembeheerder
of elektrotechnicus zijn geworden. In de Eindhovense schotel is dat
heilig vuur aangewakkerd', zegt Stavers. Die dingen zijn allemaal niet meer. De Senster staat tegenwoordig
als roestig beeld in Colijnsplaat (Zeeland), bij het metaalbewerkingsbedrijf
dat hem vroeger onderhield. Het apparaat dat koffie zei, zou volgens
Stravers in Quebec zijn gesignaleerd. Ook de andere wonderen der techniek
uit de jaren zeventig en tachtig hebben zich vanuit het Evoluon verspreid
over binnen-en buitenland. Maar er is weer hoop voor de 'Eiffeltoren van Eindhoven'.
Vijftien jaar nadat toenmalig bedrijfsleider Sluijter het licht had
uitgedaan in het hightech-museum, staat het Evoluon weer volop in de
schijnwerpers. Het gemeentebestuur wil dolgraag dat het gebouw zijn
oude functie terugkrijgt. 'Het Evoluon is hét icoon van technologische
innovatie. Het is het smoel van Eindhoven', zegt burgemeester Alexander
Sakkers. Hij vindt het doodzonde dat het bekendste gebouw van de stad,
dat 'leading in technology' als slogan heeft, nu slechts voor
congressen en bedrijfsfeesten wordt gebruikt. 'Congressen zijn leuk,
maar je kunt met zo'n gebouw natuurlijk veel meer doen. Het Evoluon
is cruciaal voor het imago van Eindhoven.' De plotse aandacht voor het Evoluon, na vijftien jaren
van achteloosheid, is geboren uit schrik. Want Philips was eigenlijk
van plan het futuristische bouwwerk, ontworpen door huisarchitect Kalff
en daardoor intern ook wel gekscherend de 'Kalffs-oester' genoemd, te
verkopen. Evoluonminnaars, bij de gemeente en elders in de stad, sloeg
de schrik om het hart. Het beeldbepalende gebouw dreigde ten prooi te
vallen aan projectontwikkelaars of zelfs aan Holland Casino, dat op
zoek was naar een nieuwe goklocatie in Eindhoven. 'Oei oei, dat gaat fout. We moeten het Evoluon redden',
was de reactie van organisatieadviseur Ruis. Ook anderen in Eindhoven
begonnen zich te roeren. Gemeente, bedrijven, Kamer van Koophandel en
particulieren wierpen zich op als verdediger van Eindhovens trots. De
Vrienden van het Evoluon mochten zelfs Frits Philips, 99 jaar inmiddels,
als lid verwelkomen. Met zijn lidmaatschap heeft de lobby machtige vleugels
gekregen. Want 'Mijnheer Frits' heeft het futuristische gebouw met zijn
extravagante techniektentoonstelling in 1966 zelf aan Eindhoven aangeboden,
ter ere van het 75-jarig bestaan van het elektronicaconcern. Mede onder invloed van de maatschappelijke druk is Philips
zich opnieuw aan het beraden over de toekomst van het Evoluon. 'We studeren
intern nog op diverse opties', aldus een woordvoerder. De gemeente voert
overleg met Philips over een bevredigende oplossing, waarbij het Evoluon
opnieuw in gebruik kan worden genomen als museum voor hoogwaardige technologie.
Geld speelt een cruciale rol. Want dat was immers de reden voor Philips
om het museum in 1989 te sluiten. De gemeente, die zwaar moet bezuinigen,
kan financieel niet zoveel bijdragen. Maar ook andere hightech-bedrijven
in de regio kunnen meefinancieren. Dan zou het Evoluon een tentoonstelling
kunnen worden van al het moois dat Brainport Eindhoven door de jaren
heen ontwikkelt. 'Het bruist van de ideeën', aldus Sakkers. 'Een paar
keer per jaar zou iets heel sensationeels kunnen worden tentoongesteld.
Of we zouden een ambassadeur voor het Evoluon kunnen benoemen. Sinds
kort hebben we weer een ruimtevaarder, al is hij helaas geen Eindhovenaar.' Copyright: de Volkskrant |