Het kost even tijd om de Eindhovense architect Leo de Bever op zijn praatstoel te krijgen over diens aandeel in het ontstaan van het Evoluon . Het was bijna een jeugdzonde: koud terug uit de VS waar hij net had doorgestudeerd, werd hij door prof. Kalff genoemd toen Mijnheer Frits het Evoluon wilde laten bouwen. "Kalff was een vriend van mijn vader en had me eerder bij Ponti in Italië binnengeholpen. Toen het Evoluon ter sprake kwam, was hij al gepensioneerd dus hij wilde de kar niet alleen trekken. Ik was natuurlijk bijzonder verguld. Meer nog omdat het een project van Philips betrof. Voor elke geboren en getogen Eindhovenaar is Philips zijn trots en om daarvoor te mogen werken vond ik heel bijzonder.”

Terugdenkend aan dat begin begint hij hartelijk te lachen. "Tegenwoordig komen opdrachtgevers met een boekwerk van eisen waar een gebouw aan moet voldoen. Maar ons gaven ze maar twee regeltjes. Tweede was dat er exposities in moesten passen en de eerste was eenvoudig: het moest 'spectaculair' zijn. Nou, dat is geloof ik wel gelukt.”

Over het daadwerkelijke ontstaan van de vorm wil hij liever niks kwijt want hij vindt het zonde om 'het verhaal van het servetje' te ontkrachten. "We hebben alles samen gedaan. Van begin tot eind is het een team-effort geweest. Er is niks wat 'typisch Kalff' was en niks 'typisch De Bever'. Alles is besproken, alles is door elkaar beïnvloed.”

In het allereerste begin is er sprake geweest van een mathematisch gebouwenpark. "Denk maar aan een kubus, een kegel, een piramide, een rechthoek en ook een ellipsoïde. Die laatste sprong er zo uit dat hij de hoofdrol kreeg.” En het was dus meetkunde, geen science fiction die als inspiratie diende. "De term vliegende schotel is door ons nauwelijks gebruikt. We waren niet zo raket-minded.”

Dat het Evoluon in de ontwerpfase een hele evolutie doormaakte, laat hij zien aan de hand van de allereerste schetsen. Het was toen een dichte schotel, zonder ramen. "En uiteindelijk was dat het meest functionele. Er is een lichtkoepel in gekomen, plus de rij patrijspoorten. Maar Gardner, die de binnenkant met de expositie zou verzorgen, zat daar vreselijk mee in zijn maag. Er was teveel buitenlicht, dat verstoorde alle filmbeelden en tv-schermen die hij wilde gebruiken. We hebben uiteindelijk aan de binnenkant alles weer afgeschermd.”

Hoewel een architect tekent en aannemer en uitvoerder bouwen, lagen de grenzen niet zo scherp. "We hadden heel wat met elkaar te stellen want bedenk vooral dat het vrijwel helemaal van beton is gebouwd. Dat is nu ondenkbaar, zo'n gevaarte met zo'n gewicht neerzetten. Er is ook heel wat aan gerekend voor we begonnen.” Er is uren te praten over het ontwerp. Hoe de vorm van de binnenkant van de vensters terugkomt in de zesvlakkige plafondconstructie. Dat de vijver exact dezelfde afmetingen heeft als de schotel en dat de toren die doorsnede weer als hoogte heeft.

Maar de geestelijk vader zit, als zovelen, meer met de toekomst van zijn kindje. Geen sinecure, geeft hij toe. "Het unieke van de vorm maakt dat er moeilijk een functie bij past.” Toch heeft ook hij ideeën genoeg. Geen techno-expositie, dat kan niet meer, en ook geen Philips-museum, dat ziet hij liever in Huize De Laak. Maar: een casino. "Als Philips een nieuw scheerapparaat heeft, presenteert ze dat in Las Vegas. Nieuwe auto's idem dito. Waarom dan niet hier? Met meteen wat uithangborden van de plaatselijke industrie. De congres-poot moet gehandhaafd blijven, maar waarom niet veel meer evenementen? Het Evoluon kan zo juist meer leven in de brouwerij brengen, waardoor Eindhoven en Evoluon elkaar opnieuw omhoog helpen.”

-------------------------------------------------------------------------------

Gelezen in het Eindhovens Dagblad van 12 juni 2004

--------------------------------------------------------------------------------