Het Evoluon,
een monument van de toekomst uit 1966
door Rieks Holtkamp
- Eindhoven - zaterdag 9 september 2006
Op 24 september is het veertig jaar geleden
dat in Eindhoven het Evoluon door prins Bernhard werd geopend. op
die dag is ’de schotel’ een dag open voor het publiek
tijdens de Open Monumentendag.
De enorme binnenhal van het Evoluon in Eindhoven in 1970 waar verschillende
futuristische technieken werden geëxposeerd. „Je had er
ook een lamp die met een knippering aangaf dat er weer iemand was
geboren.” Je mocht alles aanraken, op alle knopjes drukken,
zodat je zelf kon zien hoe de dingen werkten. Wie je ook spreekt over
het Evoluon, iedereen is daar jaren later nog steeds opgetogen over.
„Het Evoluon was al interactief toen het woord nog uitgevonden
moest worden“, zegt Kees Stravers (47), de man achter de verzamelaars-website
www.evoluon.org. Je mocht even in de toekomst kijken, maar over de
wereld om je heen, die je o zo bekend voorkwam, kreeg je ook nog nooit
eerder gehoorde informatie. O, zit dat zo!
Michel van Hest (42) ging als tiener vaak naar het Evoluon. „Al
bij de ingang raakte je geboeid door de teller die aangaf hoeveel
bezoekers er waren. Ook de glazen lift was heel futuristisch. Die
zag je alleen maar op tv en in science fiction films. Je had er ook
een lamp die met een knippering aangaf dat er weer iemand was geboren.“
Ook herinnert hij zich de Daf 33 waarin je kon rijden. „Ervoor
was een zwart-wit beeld geprojecteerd. Je ging achter het stuur zitten,
gas geven en remmen en dan werd je reactiesnelheid getest. Er kwam
bijvoorbeeld een spelend kind achter een auto vandaan en dan moest
je op tijd remmen.“
„Vaak stonden er buiten lange rijen te wachten om binnen te
komen“, vertelt Dik Dijkstra - de man die de eerste muziekcassettespeler
maakte - en die in 1967 als elektronicus in het Evoluon ging werken
om in 1994 als ’accomodation manager’ afscheid te nemen.
„Er konden tegelijkertijd tweeduizend bezoekers in. En die
waren er tot eind jaren zeventig ook wel, maar daarna waren het er
steeds vaker minder. De techniek die in het Evoluon werd geëxposeerd
woog op een gegeven moment steeds minder op tegen wat de mensen zelf
in huis hadden. Op het laatst, zo tegen 1987 ging er ook steeds vaker
wat kapot, door slijtage of door overenthousiaste bezoekers. Plakband
was het belangrijkste reparatiemateriaal van die laatste jaren.“
Sinterklaas
Het kostte Philips handenvol geld en zo kwam in 1989 het onvermijdelijke
einde. „Alles moest weg“, vertelt Dijksta die de opdracht
kreeg een nieuw thuis te zoeken voor de verschillende toestellen.
„Ik voelde me net Sinterklaas. Wie wil wat? Het werd een vechtpartij
van heb ik jou daar.“ De ’tijdmeter’ kwam in het
Beiaardmuseum in Asten terecht en zal morgen tijdens de Open Monumentendag
weer te zien zijn in het Evoluon, dat voor die ene dag weer geopend
zal zijn.
Moet het bij die ene dag blijven? Nee, vindt Kees Stravers. „Een
nieuwe tentoonstelling zou goed gecombineerd kunnen worden met de
huidige functie van congrescentrum. Niemand weet vandaag de dag nog
welke ingewikkelde techniek er schuil gaat achter zoiets alledaags
als een mobieltje, of driedimensionale online games. Belangrijk is
om mensen te vinden die weten hoe je de verwondering in kinderen kunt
aanspreken, want de jeugd is de doelgroep.“
Het Evoluon is zondag 10 september
2006 geopend van 10 tot 17 uur.
Er zijn diverse tentoonstellingen te bezichtigen die te maken hebben
met heden en verleden van Eindhoven. Zo is er een expositie over feestelijke
evenementen in Eindhoven, vroeger en nu en ook over de bouw van het
Evoluon en over het Evoluon als expositieruimte van moderne technologie
kan de bezoeker zich informerenen herinneringen ophalen.
Van 14 tot 16 uur wordt een ’stadsdebat’ gehouden over
moderne monumenten in Eindhoven en hun toekomst. Deze gebouwen, te
denken valt aan De Witte Dame, de Lichttoren en Strijp S, zijn voortdurend
onderhevig aan nieuwe ontwikkelingen en om ze voor nieuwe generaties
te bewaren zullen ze moeten worden aangepast. Welke kansen biedt dat
en welke bedreigingen liggen op de loer?
Het boek ’Evoluon, 40 jaar boegbeeld van een ambitieuze regio’,
geschreven door Steef Hendriks wordt officieel gepresenteerd.
De toegang is vrij.
--------------------------------------------------------------------------------------
Gelezen in het Eindhovens Dagblad van zaterdag 9 september 2006
---------------------------------------------------------------------------------------
