Voorstel van Van Kleef: Evoluon als culturele broedplaats

Hoe maak je in hemelsnaam van Eindhoven een culturele laboratoriumstad? Dat was de centrale vraag van de praktijkdag Culturele Laboratoria die gisteren is gehouden in het Temporary Art Centre tegenover het PSV-stadion in Eindhoven. Ruim zeventig belangstellenden van overheden en bedrijven dachten mee.

Met een abc-tje is deze vraag niet te beantwoorden, bleek tijdens de presentaties en de workshops. Toch gaat Eindhoven daar de komende jaren mee aan de slag. De stad als laboratorium is een belangrijk speerpunt van het nieuwe Eindhovense cultuurbeleid.
Bouwstenen werden echter wél aangereikt. Een creatieve stad wordt gezien als een gedeelde ruimte en traditie (zeg Philips) waarin mensen lerend, vergelijkend, concurrerend en samenwerkend nieuwe ideeën bespreken, ontwikkelen, verspreiden of afwijzen.
De Philips-gebouwen van Strijp S en ook het Evoluon zouden tot uitstekende culturele broedplaatsen kunnen worden getransfomeerd. 'Inspirerende architectuur is onontbeerlijk', stelt vastgoedontwikkelaar Aldo van Kleef. 'Dat trekt creatieve bedrijven.' Van Kleef is betrokken bij De Schiecentrale in Rotterdam, een oude energiefabriek die wordt omgebouwd tot audiovisueel epicentrum. Onderzoek heeft aangetoond dat de film- en audiovisuele sector in Rotterdam een groeimarkt is waarin veel werkgelegenheid te verwachten valt.
Eindhoven zou kunnen denken aan laboratoria, verzamelgebouwen met gebruikers die zich met dezelfde sector bezighouden. Design of technologie ligt voor de hand. 'Ga niet opnieuw het wiel uitvinden, maar investeer in wat je al hebt', zegt Robert Marijnissen van de gemeente Amsterdam. Hij ziet mogelijkheden tot samenwerking tussen Eindhoven en Amsterdam om elkaar internationaal op de kaart te zetten.
Volgens Van Kleef is voor het slagen van een culturele broedplaats de combinatie en de onderlinge kruisbestuiving tussen bedrijven (geld) en kunstenaars (creativiteit) essentieel. 'In de gangen van het gebouw, of andere gemeenschappelijke ruimten, zoeken zij elkaar op. Buren moeten iets aan elkaar hebben. Netwerkplekken, zoals een kroeg, zijn van het grootste belang. Waar creatievelingen elkaar ontmoeten, ontstaan creatieve ideeën.'
De gemeente Rotterdam blijft bewust huisbaas van De Schiecentrale. Van Kleef: 'Publiek ondernemerschap om het concept te bewaken. Bij gebrek aan een geschikte huurder laten wij het hotel eerder een half jaar leeg staan dan welke marktpartij dan ook.'
Een ander praktijkvoorbeeld is Custard Factory in Birmingham, een voormalig fabriekscomplex van acht hectare. Gekocht door een zakenman die er honderden creatievelingen heeft ondergebracht. Er zijn onder meer 140 studio's, dansruimten, een café, een tattooshop, een bakker en meubelzaken. 'McDonalds komt er niet in', stelt de Brit David Peebles. 'Een sympathieke expositie of een band kan tijdelijk echter gratis onderdak krijgen.'
Belangrijk voor de ontwikkeling van een gebied tot laboratorium is dat er tenminste één 'stevige huurder' is gevestigd. Van Kleef: 'Een magneet die andere interessante partijen aantrekt.'

-------------------------------------------------------------------------------------